ကဒါဖီ ဘယ္လို ေသဆံုး ခဲ့ သလဲ (ဇာတ္သိမ္း)

Battle of Sirte ဆိုသည္ မွာ လစ္ဗ်ား ႏိုင္ငံ ၏ ေနာက္ဆံုး က်န္ ရွိ ေန သည့္ အာဏာရွင္ ထိမ္းခ်ဳပ္
ထား ရာ ၿမိဳ ့ကုိ လစ္ဗ်ား ေတာ္ လွန္ ေရး သက္တမ္း ႏွင့္ အတူ တိုက္ ယူ ရျခင္း ကို ေျပာျခင္း
ျဖစ္သည္။ အာဏာရွင္ အသိုင္း အ၀ိုင္း ၊ လစ္ဗ်ား စစ္တပ္ အရာ ရွိ မ်ား ၊ လစ္ဗ်ား အစိုးရ
ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ႏွင့္ ကဒါဖီ ေမြးဖြား ရာ ၿမိဳ ့ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ ၿမိဳ ့ ကို လစ္ဗ်ား လက္နက္
ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး သမား မ်ား ထရီပိုလီ မက် မျခင္း သိမ္း ပိုက္ ႏိုင္ ခဲ့ ျခင္း မရွိ ၾက ေခ်။
ဆာတ္ သည္ အေသဆိုး ျဖင့္ အလႅဟာ အရွင္ျမတ္ အမိန္ ့ေတာ္ ခံယူ သြား သည္ အာဏာရွင္
ကဒါဖီ ၏ ေနာက္ ဆံုး ခို လႈံ ရာ ျဖစ္ ခဲ့ သည္။
ကဒါဖီ ႏွင့္  အတူ အဖမ္းခံရ ခဲ့ ရၿပီး ယခု မစ္ဆရာတာၿမိဳ ့ရွိ  အက်ဥ္းေထာင္ (ယခင္က ႏိုင္ငံေရး တက္ၾကြ
လႈပ္ရွား သူ မ်ား ကို ကဒါဖီက ဖမ္းဆီး ထားရာအက်ဥ္း ေထာင္) ထဲ တြင္ ထိမ္းသိမ္း ခံထား ရသည့္ ကဒါဖီ၏
ထိပ္တန္း လက္ေထာက္ တစ္ဦး ျဖစ္သူ မြန္ဆာ ေဒါ က CNN သတင္း ဌာန ႏွင့္ ေတြ ဆံု ရာတြင္
“ ကဒါဖီ ဟာ ဆာတ္ ကို ေရာက္ ေတာ့ အေတာ္လန္ ့ေန ၿပီ ဒီကို ထြက္ ေျပးလာတဲ့ ကားတန္း ေတြ
မွာ ရိကၡာ ေတြ ပါမလာ ေတာ့ ဘူး ၊ သူတို ့ သား အဖ လူေတြ မေန ေတာ့ တဲ့ အိမ္ေတြ ၀င္ၿပီး နံျပား
တို ့ တုိ ရွည္ တို ့လို စာၾကြင္းစားက်န္ ေတြ ရွိ မလား ၀င္ ၿပီး ရွာ စား ရတယ္ “ ဟု ေျပာသည္။
ဆာတ္ ရဲ ့ အေနာက္ဘက္ ကီလိုမီတာ ၂၀ ေလာက္မွာ Jaref ဆို တဲ့ ရြာေလး ရွိတယ္ဗ်။ အဲဒါ သူ ့ေမြး ရပ္
ေျမပဲ ၊ သူ အဲဒီ ကို သြား ခ်င္တယ္။ သူ အဲဒီ မွာ ပဲ အသက္ ထြက္ ခ်င္ တယ္ ေျပာတယ္။ ေနာက္ က်ေတာ့
ဒီၿမိဳ ့ မွာ စီအိုင္ေအ နဲ ့ NTC အင္ေဖာ္မာ ေတြ ေျခခ်င္း လိမ္ ေနတယ္ ၾကားတာ နဲ့ သူ မသြား ရဲ ေတာ့ ဘူး၊
ကၽြန္ေတာ္ တို ့ဒီၿမိဳ ့ ကို ေရာက္လာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို  ့ဘ၀ ေတြ ၁၈၀ ဒီဂရီ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လိုက္ၿပီ
ဆိုတာ သိလိုက္တယ္ ဟု ထရီပိုလီ ၿမိဳ ့ မွ ကဒါဖီ နဲ ့ အတူ ထြက္ ေျပး လာ သည့္ လစ္ဗ်ား အာဏာရွင္ ၏
လက္ရံုးက CNN ကို ေျပာျပသည္။
အခုေတာ့ သူ လည္း မစ္ဆရာ တာ အက်ဥ္းေထာင္ ထဲ က ေန ၿပီး အမိန္ ့ခ်မယ့္ ရက္ ကို လက္ ခ်ိဳး ေရတြက္
ေနရ သည္။

epa02975220 The body of dead former Libyan Leader Muammar Gaddafi is seen inside a storage freezer in Misrata, Libya, 21 October 2011. According to media reports on 21 October, NATO denied that it had deliberately targeted Libya's Muammar Gaddafi, but admitted bombing his convoy. NATO Secretary General Anders Fogh Rasmussen said on 20 October that the defence organization would soon end its mission in Libya now that Gaddafi's 'rule of fear has finally come to an end'. EPA/MOHAMED MESSARA ATTENTION EDITORS: THIS PICTURE CONTAINS GRAPHIC CONTENT

သူက “ လူ ေတြ က ခက္ သားဗ် ရွင္ နည္း ရာ အဂၢ လူထြက္ NTC တပ္ ေတြ က အေရး မယူ ဘူး ၊ မူလရာ
ထူး ျပန္ေပး မယ္ ဆို ၿပီး မက္ လံုး ေပး ေခၚ တဲ့ အခါ ၾက ေတာ့ တစ္ခ်ိဳ ့ သစၥာ ေဖာက္ သြား ၾကတယ္ ၊
ေခါင္းေဆာင္ ႀကီး ကို ခ်ီးထုပ္ ႀကီး ၊ လူသတ္ေကာင္ ႀကီး ဆို ၿပီး ဘက္ေျပာင္း သြား ၾကတယ္ဗ်ာ ဟု  အခ်ဳပ္
ခန္း တြင္း မွ ေန ၍ ကဒါဖီ ၏ ေနာက္ဆံုး ေန ့ မ်ား ကို သံေ၀ဂ ရဖြယ္ရာ ေျပာျပ သည္။
ေနာက္ပိုင္း တြင္ ေတာ့ မြန္ဆာ ေဒါ လက္ေအာက္ မွ ကဒါဖီ ကို ရာႏႈန္း ျပည့္ သစၥာ ခံ သူမ်ား က ဘက္ေျပာင္း
မည္ ့ သူမ်ား ကုိ ပစ္သတ္ ျခင္း ၊  ေျခလက္ မ်ား ျဖတ္ေတာက္ ျခင္း တို ့ ကို ကဒါဖီ ၏ အမိန္ ့ အတိုင္း ရက္
ရက္ စက္စက္ လုပ္ ခဲ့ သည္ ဟု New York Times သတင္း စာ ႏွင့္ ေတြ ့ဆံု ခန္း တြင္ ေျပာျပသည္။
မြန္ဆာ ေဒါ သည္  ထရီပိုလီ ၿမိဳ ့ထဲ မွ ကဒါဖီ ႏွင့္ အတူ “ ထြက္ေတာ္ မူ နန္း က ခြာ” သူ မ်ား  တြင္ လိုက္
ပါ လာသူမ်ား အနက္ အႀကီးဆံုး တစ္ဦး ျဖစ္ၿပီး ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး အဘူ ဘာကာ ယူနစ္ ကမူ ကဒါဖီ ႏွင့္
အတူ ကႏၱာရ ထဲ တြင္ အသက္ ေပ်ာက္ သြား ခဲ့ ၿပီ ျဖစ္သည္။
ကဒါဖီ က ေနာက္ပိုင္း ေနတိုး ၊ ေနတိုး ကို ေတာ္ေတာ္ လန္ ့လာ တယ္။ တစ္ခါ တစ္ေလ သူ ကုရ္အန္ က်မ္း
စာ ကိုင္ ရင္း ေနတိုး … ေန တိုး ဆို ၿပီး ရြတ္ ေနတတ္ တယ္။ မသိရင္ ကုရ္ အန္ ထဲ မွာ ေန တိုး နဲ ့ ပတ္သက္
တဲ့ ႏႈတ္ကပတ္ ေတာ္ ကို အလႅာ က ေျပာဆို သြား ပံု ပဲ ဟု သူ ႀကံဳ ရတဲ့ အျဖစ္ မ်ား မစ္ဆရာတာ ရွိ
လစ္ဗ်ား ၾကားျဖတ္ အစိုးရ ေထာက္လွမ္းေရး ဌာန ခြဲ ရွိ အခန္း ထဲ မွာ ေန ၍ Human Rights
Watch သို ့ ေျပာျပ သည္။
ေအာက္တိုဘာ လ ၁၉ ရက္ေန ့ ညတြင္ NTC တပ္မ်ား ကဒါဖီ တို ့ စခန္း ခ်ရာ ဆာတ္ၿမိဳ ့ ထဲမွ အမွတ္
၂  ခရိုင္ အထိ ခ်ီတက္ လာ ေနၿပီ ဆို သည့္ သတင္း ကို ရလိုက္ သည္။ ထိုေန ့ကား အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ
ျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ ထရီပိုလီ သို ့လာေရာက္ လည္ပတ္ၿပီး ေနာက္တစ္ေန ့တြင္ ျဖစ္
သည္။

ယခု ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ် ခံထားရသည့္ ကဒါဖီ ၏ ညာလက္ရံုး ႏွင့္ လစ္ဗ်ား စြမ္း အား ရွင္ ေခါင္းေဆာင္ မူဆာေဒါ Photo : New York Times

ဒါဆို သူတို ့ အျမန္ဆံုး ဒီၿမိဳ ့ က ထြက္ေ
ေျပးမွ ျဖစ္ေတာ့ မည္ ကဒါဖီ  က ညတြင္းခ်င္း ထြက္ ေျပး ခ်င္ ေနသည္။ မေန ့ကေတာ့ သူ ့သမီး  လတ္
အယ္(လ)ဂ်ီးရီးယား နယ္စပ္ မွာ ကေလး ေမြး တယ္ ဆို တာ သူ သိလိုက္ သည္။ သူ ဒီၿမိဳ ့ က အျမန္ ဆံုး
လြတ္ ေျမာက္ရန္ တပ္ ျပန္ စု ေသာ္လည္း ခ်က္ျခင္း တပ္ျပန္ စု ၍ မရ။ အားလံုး တစ္ကြဲ တစ္ျပား စီျဖစ္ေန
သည္။ အခ်ိဳ ့ က ကဒါဖီ ႏွင့္ မလိုက္ လို ေတာ့ ၍ NTC တြင္ လက္နက္ ခ်သြား ၿပီး အခ်ိဳ ့ က ပုန္းေအာင္း
ေနၾကသည္။ ကဒါဖီ က တပ္ပ်က္ ေနသည္ ဟု ေျပာလွ်င္ မွန္ေပမည့္ ဟု မူဆာ ေဒါ ႏွင့္ အတူ အဖမ္းခံ
ရသည့္ 2011 လစ္ဗ်ား အံုၾကြမႈ ကို ႏွိမ္ႏွင္း ခဲ့ သည့္ ကဒါဖီ ၏ စြမ္းအားရွင္ တပ္မွ ဗိုလ္မႈး ခါလစ္ အယ္
မူဆာအင္ က Human Rights Watch သို  ့ေျပာသည္။
မူလက နံနက္  ေလးနာရီ ေ၀လီ ေ၀လင္း အခ်ိန္  တြင္ ဆာတ္ မွာ ထြက္ေျပး ရန္ စီစဥ္ထား ေသာ္လည္း
လက္နက္ႀကီးတင္ ကားမ်ား ကို ဆီျဖည့္ ေနၿပီး လမ္းခရီး ဥ္ စက္သံုးဆီ ျပတ္လပ္မႈ မရွိရန္ စီစဥ္ေနရ
ေသာေၾကာင့္ သတ္မွတ္ ခ်ိန္ ထက္ ေလးနာရီ ေနာက္ ဆုတ္ ၿပီးမွ ၿမိဳ ့ က ထြက္ ခြာ ႏိုင္ ခဲ့ သည္။
ရုရွား လုပ္ ေျမျပင္မွ ေျမျပင္ ျပစ္ ဒံုးလက္နက္ တင္ေဆာင္ထား သည့္ ကား ေျခာက္စီး ႏွင့္ ေျမျပင္မွ ေ၀ဟင္
ျပစ္ ဒံုး လက္နက္ကို တင္ေဆာင္ ထား သည့္ ကား ႏွစ္ စီး ကို ဆီ အျပည့္ ျဖည့္ၿပီး ထိုကားမ်ား အတြက္ ထပ္
မံ လို အပ္ မည့္ ေလာင္စာ ဆီ ကို တိုယိုတာ ပစ္ကပ္ ကားမ်ား ေပၚ တြင္ အျပည့္ တင္ေဆာင္ ရျခင္းေၾကာင့္
ကဒါဖီ တို ့ ဆာတ္ၿမိဳ ့ က ထြက္ ခ်ိန္ တြင္ မိုး စင္စင္ လင္းေန ၿပီ ျဖစ္သည္။
ေမာ္ေတာ္ကား ၇၅ စီးျဖင့္ ဆာတ္ၿမိဳ ့ျပင္ ႏွစ္ ကီလို မီတာ ေလာက္ အေရာက္မွာ ကဒါဖီ ၏ ၿဂိဳလ္တုဖုန္း ေခၚ
ဆို မႈ ကို ေနတိုး က အတိအက် ေျခရာ ခံ မိၿပီး ေနာက္ဆယ္ မိနစ္ ေလာက္ အေရာက္ မွာ ေတာ့ မိုင္ေထာင္
ခ်ီ ေ၀း သည့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ နီဗားဒါး ျပည္နယ္ ရွိ ေလတပ္ စခန္း မွ ထိမ္းခ်ဳပ္ ေမာင္းႏွင္ ေနသည့္ ပရီေဒ
တာ ဒရုမ္း ျဖင့္ တစ္နာရီ ၇၅ မိုင္ႏႈန္း အရွိန္ ခန္ ့ ေမာင္းႏွင္လာသည့္ ကဒါဖီ တို ့ ကားတန္း မွာ ေရွဆံုးည ပစ္
ကပ္ကား ႏွင့္ စစ္ကား ႏွစ္ စီး ကို ပစ္ခ်လိုက္သည္။
ဆယ္မိနစ္ ေလာက္အၾကာတြင္ ျပင္သစ္ ေလတပ္မွ တိုက္ေလယာဥ္မ်ား က ယာဥ္တန္းမ်ား ကို ဆက္
လက္ ပစ္ ခ် ရာ ယာဥ္ အစီး ၂၀ ခန္ ့က မူလ ကားတန္း ႏွင့္ ကြဲ ၿပီး ကစဥ့္ ကလွ်ား ျဖစ္ကုန္သည္။ အခ်ိဳ ့
ပစ္ကပ္ မ်ား မွာ မီးေလာင္ ေပါက္ကြဲ ေနၿပီး ယာဥ္ေပၚ ပါလာ သည့္ ကဒါဖီ ၏ သစၥာ ခံ ၂၀ ေက်ာ္ ေသ
ဆံုးခဲ့ ၿပီး ျဖစ္သည္။  ေနတိုးေလယာဥ္ ၂ စီးက ထပ္မံ ပစ္ခတ္ ၿပီး ေနာက္ တြင္ NTC ေျမျပင္ တပ္ ဖြဲ ့ မ်ား
က ေရာက္ရွိလာၿပီး ပစ္ခတ္ ရာ ကဒါဖီ ၏ တပ္ဖြဲ ့ မ်ား ေမာ္ေတာ္ကာ တန္း မ်ား ကို ၀ိုင္း၀န္း ပစ္ခတ္ မႈ ေၾကာင့္
ယာဥ္တန္း တြင္ ပါလာ သူတို ့ ေခြးေျပး ၀က္ေျပး ျဖစ္ကုန္ သည္။
နံနက္ ကိုး နာရီ ဆယ္မိနစ္ ခန္ ့တြင္ တိုယိုတာ ထရပ္ ကား တစ္စီးမွ လူ ကိုးေယာက္ ခန္ ့ေျပးဆင္းလာ ၿပီး
ကားလမ္းေဘးရွိ ေရပိုက္ေျမာင္းမ်ား ထဲသို ့ ၀င္ ပုန္းၾကသည္။ NTC တပ္ ဖြဲ ့ က ထြက္ လာ ဖို ့ ေျပာသည့္ အခါ
အထဲက ျပန္လည္ ပစ္ခတ္ သျဖင့္ NTC တပ္ဖြဲ ့ ၀င္ ႏွစ္ဦး ေသဆံုး ခဲ့ သည္။
ေရေျမာင္းထဲ မွာ ပစ္ခတ္ ေနသူ အား NTC လက္ေျဖာင့္ သမား ႏွစ္ ဦး က ေလးခ်က္ ျပန္လည္ ပစ္ခတ္ ၿပီး
ေနာက္ အထဲ မွ ပစ္ခတ္ မႈ မ်ား ၿငိမ္သြား ခဲ့ သည္။
ေလး မိနစ္ ေလာက္ၾကာ ေတာ့ ေရေျမာင္း ထဲ မွ လူ ေျခာက္ ဦး ထြက္ လာသည္။
ကဒါဖီ ၊ သူ ၏ သားျဖစ္သူ မူတာဆင္ ကဒါဖီ ၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ႏွင့္ ေနာက္ထပ္ လက္နက္ ကိုင္ သံုးဦး
ျဖစ္သည္။ NTC တပ္ဖြဲ ့ ၀င္မ်ား က ကဒါဖီ ကို ဖမ္းဆီး ၿပီး သူတို ့ ၏ ယာဥ္တန္းဆီ သို ့ ေခၚေဆာင္ သြား
ၾကသည္။
CNN သတင္းဌာန ကို မူဆာေဒါ က ျပန္ေျပာင္း ေျပာ ျပ ခ်ိန္ တြင္ သူ တို ့ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီး ရဲ ့ ဖင္ထဲကို
ဘက္နက္ နဲ ့ ထိုးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း တိုက္ေလယာဥ္ က်ဥ္ဆန္ မွန္ ထား ေတာ့ သတိ ေမ့ သြားတယ္။
ျပန္သတိရလာ ေတာ့ မစ္ဆရတာ ေဆးရံု အခ်ဳပ္ခန္း ထဲမွာ ျဖစ္ပ်က္ ခဲတာ ေတြ အတြက္ အလြန္
၀မ္းနည္း ပါတယ္ လို ့ ေျပာပါ ရေစ လို ့ သူက ညိႈးငယ္ တဲ့ အသံ နဲ ့ CNN သတင္းဌာန ကို ေျပာပါတယ္။

ကဒါဖီ ေနာက္ဆံုး ပုန္းေအာင္ခဲ့ရာ ေရသြန္ေျမာင္းႀကီး ၊ ယခု ဆာတ္ ၿမိဳ ့ခံ မ်ား က ကမာၻ လွည့္ ခရီးသြား တို ့ ကို ဆြဲေဆာင္ မႈ တစ္ခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနၿပီ ဟု ဆိုသည္။