၂၀၁၁ ခုႏွစ္ လင္းႏို႕မ်ား ႏွစ္ ( သို႕မဟုတ္ ) Year of the Bat .

လင္းဆြဲ ၊ လင္းႏို႕ အေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကုိ လင္းဆြဲ၊လင္းႏုိ႔ႏွစ္အျဖစ္ ကုလသမဂၢက သတ္မွတ္ထားသည္ ။

မည္သည့္ ႏို႔တုိက္သတၱ၀ါမွ လင္းႏို႔လင္းဆြဲေလာက္ ေက်ာခ်မ္းေၾကာက္မက္ဖြယ္ မေကာင္းပါဘူး ။

ဒါေပမယ့္ ဒီအယူအဆကို သတၱေဗဒရွင္ ႏွင့္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက ဆန္႔က်င္ၾကၿပီး

လူေတြကနားလည္မႈ လြဲမွားေနၾကတယ္လို႔ ေျပာဆိုၾကပါလိမ့္မယ္ ။

တကယ္ေတာ့ လင္းဆြဲလင္းႏို႔ေတြဟာ ၾသဂေဟဂစနစ္အတြက္ ပဓာနက်သည့္ အခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ေနၾကပါတယ္ ။

ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ကုလသမဂၢက ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကို လင္းဆြဲလင္းႏိုးမ်ားႏွစ္

(Year of the bat) လုိ႔ သတ္မွတ္ေၾကာင္း ေၾကျငာသြားပါတယ္ ။

လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားႏွင့္ အကၽြမ္းတ၀င္ေနထိုင္ဖို႔ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနၿပီ

လင္းဆြဲလင္းႏို႔မ်ား၏ ညဖက္မွထြက္ၿပီး က်က္စားေနထိုင္ၾကသည့္ သဘာ၀ေၾကာင့္ လူသားမ်ား၏ ေန႔စဥ္ဘ၀ထဲတြင္

လင္းႏို႔ လင္းဆြဲမ်ားႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ျဖစ္ၾကျခင္း မရွိၾကပါဘူး ။

ဒါ့ေၾကာင္ သူတို႔ရဲ႕ အခန္းက႑ေတြ မရွိတာပါလုိ႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး ။

လင္းႏို႔လင္းဆြဲ မ်ိဳးစိပ္ေပါင္း ၁၂၀၀ ေက်ာ္တည္ရွိပါတယ္ ။

ဒါဟာ ကမာၻေပၚတြင္ တည္ရွိေနသည့္ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါမ်ိဳးစပ္၏ ၄ ပံု ၁ ပံုေလာက္ရွိတဲ့ ပမာဏျဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါေပမဲ့လည္း မ်ိဳးစပ္ေပါင္းအမ်ားအျပားရွိေနၾကေသာလည္း မၾကာေသးမီႏွစ္မ်ားကစလို႔ ေတြ႕ရွိႏိုင္တဲ့ လင္းဆြဲ လင္းႏို႔အေရးအတြက္ ႏွင့္

မ်ိဳးစိပ္ခြဲအေရအတြက္ေတြဟာ တစ္ရိပ္ရိပ္ ေလ်ာ့နည္းလာေနပါတယ္ ။

တခ်ိဳ႕လင္းဆြဲ လင္းႏို႔ မ်ိဳးစိပ္ေတြဟာဆိုရင္ မ်ိဳးသုဥ္းပ်က္စီးေတာ့မည့္ အႏၱရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္ ။

အေတာင္ပံရွိၿပီး ျဖတ္ျဖတ္လတ္လတ္ျပန္သန္းသည့္ လင္းႏို႔လင္းဆြဲ၏ အေရးပါမႈကို ပုိမိုသိရွိနားလင္ေစရန္ Bonn

အေျခစိုက္ Eurobats အဖြဲ႕ႏွင့္ ေရြ႕ေျပာင္းေနထိုင္သည့္ မ်ိဳးစိပ္မ်ားဆိုင္ရာ ညီလာခံကို

ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕အစည္းက ဖြဲ႕စည္းက်င္းပခဲ့ပါတယ္ ။



လင္းႏု႔ိလင္းဆြဲကို လူသားမ်ားက လက္ခံမႈအတိုင္းအတာ


ယခုလုိ အထိန္းအမွတ္ ႏွစ္တစ္ႏွစ္အျဖစ္ ရည္စူးရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လင္းဆြဲလင္းႏို႔အေပၚ လူသားမ်ား၏

လက္ခံသေဘာေပါက္မႈ အျပဳသေဘာေဆာင္ တုိးတက္ေျပာင္းလဲလာေစရန္ ရည္ရြယ္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္ ။

လူတိုင္းလိုလို လင္းႏုိ႔ လင္းဆြဲလုိ႔ေျပာလိုက္ရင္ စိတ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ ရုပ္ရွင္ကား၊ ေသြးစုတ္ဖုတ္ေကာင္ သမိုင္း၊ ႏွင့္

မေကာင္းဆိုးရြားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရျခင္း စသည့္ျဖင့္ ေၾကာက္ရြံ႕တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားဖြယ္ကိစၥကို သြားေျပးျမင္ ၾကပါတယ္ ။

ေသြးဆာေနသည့္ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားကို သရုပ္ေဖာ္ၾကရာတြင္ ညဖက္မွသာထြက္လာတတ္သည့္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ

လင္းဆြဲလင္းႏို႔မ်ားကို ထည့္သြင္းသရုပ္ေဖာ္ထားၾကျခင္းေၾကာင့္ လူသားမ်ားက လင္းႏုိ႔ လင္းဆြဲမ်ားကို

ရြံရွာမုန္းတီးစက္ဆုပ္ဖြယ္ရာ သတၱ၀ါအျဖစ္

သတ္မွတ္ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ Eurobats အဖြဲ႕မွ Adreas Streit က ဆုိပါတယ္ ။


ေသြးစုတ္ေကာင္း၏ ပံုရိပ္အျဖစ္ လင္းဆြဲလင္းႏုိ႔မ်ားကို သရုပ္ေဖာ္ျပျခင္းေၾကာင့္ လူေတြက ၄င္းတို႔ကို ပုိၿပီးစက္ဆုပ္ ရြံ႕ရွာေစရ ၊

Andreas Streit: “ လူေတြမသိၾကေသးတဲ့ လင္းႏို႔ရဲ႕ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ေကာင္းတဲ့ ေနထိုင္က်က္စားပံု၊ စြမ္းရည္ နဲ႔

ထူးျခားခ်က္မ်ား ကို ေဖာ္ထုတ္ သိရွိေစရန္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္ ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲရဲ လႈပ္ရွားမႈ၏ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲမ်ားေပၚ စိတ္၀င္စားလာမႈ

ရွိလာၾကေစရန္အတြက္လည္း ရည္ရြယ္ပါေသးတယ္…”

သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထဲရွိ ေဂဟစနစ္ထဲတြင္ လင္းႏို႔လင္းဆြဲ ႏွင့္ပက္သက္သည့္

အခ်က္အလက္မ်ားကို ျပည္သူလူထုအားေပးရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္

ယခုႏွစ္ကုိ Year of the Bats လို႔ သတ္မွတ္ထားေၾကာင္း ႏွင့္ ဥေရာပတုိက္တြင္ ေတြ႕ရေသာ လင္းႏို႔အားလံုးလိုလိုဟာ

အင္းဆက္မ်ားကိုသာ စားေသာက္ၾကသည့္အတြက္ ေဂဟစနစ္အတြက္ အေရးၾကီးသည့္ ေဆာက္ရြက္မႈကို

ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ streit က ရွင္းျပထားပါတယ္ ။

Adreas Streit : “ ညအခ်ိန္မွထြက္လာၿပီး လူသားေတြရဲ႕အက်ိဳးကို ဖ်က္ဆီးတတ္တဲ့ အင္းဆက္မ်ားစြားရွိေနပါတယ္ ။

ျခင္းလို လူေတြကို ဒုကၡေပးတတ္ၾကတဲ့ အင္းဆက္သာမက သစ္ပင္ႏွင့္စိုက္ခင္းေတြကို ဖ်က္ဆီးတတ္ၾကတဲ့

ညထြက္ အင္းဆက္ေတြ သုတ္သင္ႏိုင္ရန္အတြက္

လင္းနို႔လင္းဆြဲေတြဟာ သဘာ၀အတိုင္း တုိက္ဖ်က္တဲ့ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္ ။

လင္းဆြဲလင္းႏုိ႔တစ္ေကာင္ဟာ တစ္ညကို ျခင္အေကာင္ေရေပါင္း ၅ ေထာင္ မွ ၆ ေထာင္ ေလာက္ကို

ဖမ္းဆီး စားေသာက္ျခင္းအားျဖင့္ ျခင္အေရအတြက္ကို ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္…” ။

လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားႏွင့္ အကၽြမ္းတ၀င္ေနထိုင္ဖို႔ အခ်ိန္က်ေရာက္ေနၿပီ (၂)

ဥေရာပက သာဓကတစ္ရပ္ကို တည္ေထာင္ေနၿပီ


Eurobats အဖြဲ႕၏ ေခါင္းေဆာင္ ဒါရိုက္တာဟာ လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈႏွင့္

ပက္သက္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရရွိေစရန္

လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲမ်ားႏွင့္ စိမ္းကားေနသူ မဟုတ္ပါဘူး ။ တုိက္တုိက္ဆိုင္ဆိုင္ပဲ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ဟာ

ဥေရာပလင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ိဳးစိပ္မ်ား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္

သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည့္ ၂၀ ႏွစ္ေျမာက္ အထိန္းအမွတ္လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္ ။

ညထြက္ သတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ပက္သက္၍ ပဲ့တင္သံကို အမီျပဳေနထိုင္က်က္စားကာ ကိုယ္ခႏၶာကို

အထက္ေအာက္ ေျဗာင္းျဗန္ထားၿပီး အိပ္တတ္သည့္

လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားအေၾကာင္း အသိပညာေပးေရး လုပ္ငန္းေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္ ။

လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ႏွစ္ခုေလာက္မွစၿပီး ဥေရာပတိုက္တြင္း လင္းဆြဲလင္းႏို႔ အေရအတြက္ဟာ တည္ၿငိမ္ၿမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္ ။

Streit ႏွင့္ သူ၏ အဖြဲ႕ဟာ လင္းဆြဲလင္းႏို႔မ်ားအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကို ဥေရာပတြင္သာမက

လင္းႏုိ႔မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္တိမ္ေကာေနသည့္

ကမာၻ႕အျခားေနရာမ်ား ႏွင့္ လင္းႏို႔မ်ား၏ အခန္းက႑မ်ား အေရးပါေနသည့္ ေနရာမ်ားတြင္လည္း

ကူညီေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနပါတယ္ ။

ဥပမာ အပူပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ သစ္သီး ႏွင့္ ၀တ္ရည္စုပ္သည့္ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲေတြဟာ ၀တ္မႈန္ကူးမ်ိဳးပြားျခင္း ႏွင့္

သစ္ပင္မ်ိဳးေစ့မ်ား ျပန္႔ႏွံ႔မ်ိဳးပြားေရးတို႔အတြက္ လင္းဆြဲလင္းႏို႔မ်ား မုခ်လိုအပ္ေနပါတယ္ ။


အခ်ိဳ႕သစ္မ်ိဳးမ်ား ဥပမာ ဒူရင္းပင္မ်ား အသီးသီးဖို႔ရန္ လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ား၏ ၀တ္မႈံကူးေပးျခင္း လိုအပ္ပါတယ္ ။

အာလားတူ ေထာပတ္သီး၊ သဖန္းသီး၊ ကတြတ္သီး၊ သီဟိုရ္ ႏွင့္ သရက္တို႔ဟာလည္း ညဖက္က်က္စားသည့္

သတၱ၀ါမ်ား၏ ၀တ္မႈံကူးေပးျခင္း လိုအပ္ပါတယ္ ။

ဒါေၾကာင့္ လင္းဆြလင္းႏို႔အပါအ၀င္ အျခားညဖက္ထြက္ သတၱ၀ါေတြဟာ လူသားမ်ား၏ စီးပြားေရး ႏွင့္

ေဂဟဆုိင္ရာ မွ်တမႈရွိေရးအတြက္ အထူးအေရးပါေနတယ္ ။

လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲမ်ား၏ ရပ္တည္ေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္အႏၱရာယ္ ျပဳလာမႈေတြရွိေန

လင္းႏုိ႔မ်ားဟာ အသံုး၀င္မႈမ်ားစြာရွိေနၾကေပမယ့္ လူသားမ်ား၏ အျပဳအမႈေၾကာင့္ လင္းနို႔လင္းဆြဲ မ်ိဳးစိတ္မ်ားစြာ၏

ရပ္တည္ရင္သန္ေရးကို ၿခိမ္းေျခာက္လာမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ အဓိက ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြဟာ

လင္းႏို႔မ်ား က်က္စားရာေနရာတြင္ လူသားမ်ားေနရာယူလာၾကျခင္း၊

သစ္ေတာခုတ္ထြင္ျခင္း ႏွင့္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ား အလြန္အကၽြံ သံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေနရပါတယ္ ။


လူသားမ်ား၏ အျပဳမႈေၾကာင့္ လင္းဆြဲလင္ႏို႔မ်ား၏ ေနထိုင္ရာေနရာမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ေနရ

ပိုးသတ္ေဆးမ်ား သံုးစြဲျခင္းေၾကာင္း လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ား၏ အစားအစာရရွိမႈကို ထိခိုက္ေစရံုသာမက လင္းႏို႔မ်ား၏

ခႏၶာကိုယ္ဖြံၿဖိဳးေရး ႏွင့္ မ်ိဳးပြားမႈကို ထိခိုက္ေစသည့္အျပင္ ေသဆံုးမႈကိုပါ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။

အာဖရိကတိုက္ ႏွင့္ အာရွတိုက္တြင္ လင္းဆြဲလင္းႏုိ႔ကို အရသာရွိသည့္ ဟင္းလ်ာအျဖစ္ အသံုးျပဳ ၾကသည့္အတြက္

လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားကို သီးသန္႔ဖမ္းဆီးၿပီး ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကား ေနၾကပါတယ္ ။

ကံမေကာင္းစြာပဲ လင္းဆြဲလင္းႏုိ႔ ေခ်းမ်ားကိုရယူၿပီး လင္းႏို႔မ်ားကို အမဲလိုက္ဖမ္းဆီးျခင္းေတြဟာ

တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ရွိေနၾကေသးတယ္လို႔ Streit က ဆုိပါတယ္ ။


Andreas Streit : “ လင္းႏုိ႔အေရအတြက္ က်ဆင္းမႈေတြဟာ စိုးရိမ္ရသည့္ အေျခအေနေရာက္ေအာက္ က်ဆင္းေနပါတယ္ ။

၀မ္းနည္းစရာေကာင္းတာက ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ိဳးသုန္းမႈႏွင့္

ပက္သက္သည့္ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္မႈေတြဟာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ထြက္ေပၚေနတာလည္း ရွိေနပါတယ္…”

လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲေတြဟာ ေခြးရူးေရာဂါပိုးကို သယ္ေဆာင္ျဖန္႔ေ၀ေနသည့္အတြက္ လင္းႏို႔လင္းဆြဲမ်ားကို

လူသားမ်ားက ရည္ရြယ္သတ္ျဖတ္လာတဲ့

အစီရင္ခံစာမ်ိဳးလည္း ရွိေနပါတယ္ ။ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲေၾကာင့္ ေခြးရူးေရာဂါ ျဖစ္ရာတဲ့ ျဖစ္စဥ္မ်ိဳးဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ရွားပါးေနၿပီး

လူေတြဟာ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲႏွင့္ ထိေတြ႕ၾကျခင္းေၾကာင္း ႏွင့္ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲကိုယ္တိုင္ကလည္း

ေခြးရူးေရာဂါပိုး ထုတ္လုပ္သူမ်ားမဟုတ္ေၾကာင္း၊

အကယ္၍ ေခြးရူးေရာဂါပိုး တြယ္ကယ္လာၾကတဲ့ လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲမ်ားဟာ အခ်င္းခ်င္း တုိက္ခိုက္ၾကျခင္း မရွိၾကသည့္အျပင္

လူသားေတြကိုလည္း လာေရာက္တိုိက္ခုိက္လာျခင္း မရွိၾကပါဘူးလုိ႔ Streit က ရွင္းျပထားပါတယ္ ။

လင္းႏို႔ကို ရည္စူးၿပီး လင္းႏို႔ႏွစ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းဟာ ယခုႏွစ္ျပကၡဒိန္တစ္ေလွ်ာက္ ရွိေနမွာျဖစ္ၿပီး Eurobats အဖြဲ႕အေနနဲ႔

အျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ တိရိစာၦန္ဥယာဥ္မ်ား ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး လင္းႏုိ႔လင္းဆြဲအေပၚ ပိုမိုနားလည္

သိရွိလာေစရန္ ႀကိဳးပမ္းသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္ ။

Bonn အေျခစိုက္ လင္းႏို႔ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ဟာ အေမရိကန္ သစ္ေတာေရးရာအဖြဲႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး

ဆရာ/မ၊ ေက်ာင္းသား/သူ ႏွင့္ ေျမေနရာစီမံခန္႔ခြဲသူမ်ားကို online မွတဆင့္ ပညာေပးေရး အစီအစဥ္ကို ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္ ။

ထိုအစီအစဥ္ကို ဘာသာစကားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းလုပ္ကိုင္ႏုိင္ေစမွာျဖစ္ၿပီး လာမည့္ ေဆာင္းဦေပါက္တြင္ စတင္ဖြင့္လစ္လိမ့္မယ္လို႔ သိရပါတယ္ ။